ایران و عربستان چراغ خاموش به سمت صلح پیش می‌روند؟ / نفت؛ مهره کلیدی در روابط ریاض-تهران

وزیر نفت ایران بیژن زنگنه در هفته انرژی روسیه در مسکو با همتای خود از عربستان سعودی، عبدالعزیز بن سلمان دیدار کرد.

جارستان_ اسپوتنیک روسیه به نقل از زنگنه نوشت: “من پیش وزیر انرژی عربستان سعودی در مسکو رفتم و به او گفتم که بیش از ۲۲ سال با هم دوست بودیم و مشکلی برای ملاقات با او نداریم. با همه مردم منطقه دوست هستیم و آنها نباید ما را دشمن خود بدانند. دشمن مشترک ما خارج از منطقه است”.
اختلاف ایران و عربستان در ماههای اخیر به شدت بالا گرفته است. در اواسط ماه سپتامبر، تأسیسات نفتی عربستان سعودی از هوا مورد حمله قرار گرفت و این کشور بر اثر این حادثه بیش از نیمی از ظرفیت تولید خود را از دست داد. مبارزان حوثی یمنی مسئولیت این حمله را برعهده گرفتند، اما ایالات متحده دخالت آنها را زیر سوال برد و مقامات ایرانی را برای آنچه اتفاق افتاده مقصر دانست. تهران این ادعاها را رد می کند.
عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان در رابطه با این حملات در مصاحبه با سی ان ان گفت: “ما ایران را مقصر می دانیم زیرا هواپیماهای بدون سرنشین و موشک های پرتاب شده به تاسیسات عربستان سعودی ساخت ایران بوده است.”
الخلیج الجدید: مقدمات صلح فراهم شده است
الخلیج الجدید طی مقاله ای به این موضوع پرداخت که بر اساس اظهارات اخیر بن سلمان در مصاحبه اش با CBS آمریکا و تاکید بر اینکه قصد جنگ نظامی با ایران ندارد احتمالا مسیر صلح ایران و عربستان هموارتر شود. از نظر الخلیج الجدید مذاکره وزرای نفت ایران و عربستان اولین قدم و مهم ترین قدم در این مورد بوده و می‌تواند گام‌های بعدی را در پی داشته باشد؛ چرا که موضوع نفت و آرامکو جدی ترین مساله ایران و عربستان بوده و هست.
الخلیج الجدید به حرفهای روز چهارشنبه محمد جواد ظریف (وزیر امور خارجه ایران) هم ارجاع دهد که تاکید کرد از هرگونه تعاملی با همسایگان و به خصوص عربستان در صورت تغییر رفتار استقبال می‌کند.
 چرا عربستان به صلح احتیاج دارد؟
طبق گفته اورشلیم پست، عربستان بعد از اتفاقات اخیر پیامی مخصوص به ایران فرستاده که شرایط فعلی را مشخص می‌کند.
بن سلمان بارها از آمریکا خواسته به کمک این کشور بیاید. آمریکای ترامپ اما اکنون در اوضاع ملتهبی به سر می‌برد. ترامپ در خطر استیضاح است و قضیه قتل جمال خاشقچی بار دیگر آمریکایی‌ها را علیه عربستان شورانده است. قبلا هم رسانه‌های مختلف از این نوشته بودند که آمریکا علاقه ای به درگیری نظامی در خاورمیانه ندارد.
در این شرایط، عربستان خود را تنها می‌بیند. جمهوری اسلامی ایران همواره از علاقه خود به ایجاد روابط دوستانه با همه همسایگان ازجمله عربستان سعودی سخن گفته بود. بارزترین این اظهارات در سخنرانی اخیر رئیس جمهور روحانی متبلور شد که در سازمان ملل از “ائتلاف امید” سخن گفت و مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس را دعوت به همکاری و تشکیل اتحاد جهت حفظ امنیت خلیج فارس کرد.
چرا ایران به صلح احتیاج دارد؟
بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، روز یکشنبه ۱۴ مهر، از خروج کامل شرکت ملی نفت چین (CNPC) از قرارداد توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی خبر داده بود. وی همچنین اعلام کرد که فاز ۱۱ پارس جنوبی به طور کامل توسط شرکت پتروپارس توسعه خواهد یافت.
طبق گفته زنگنه پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی جهان است. این میدان که بین ایران و قطر مشترک است حدود ۵۱ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی دارد که ۳۶ تریلیون آن قابل برداشت است. از این میدان بیضی شکل، ۸۵ درصد آن متعلق به قطر و ۱۵ درصد آن متعلق به ایران است اما با وجود شیب حدود ۲۰ درصدی آن به سمت قطر برداشت از آن به سختی انجام می‌شود. بنابراین هر گونه تاخیر در بهره‌برداری فازهای این میدان، در نهایت به ضرر کشور خواهد بود.
زنگنه از این گفت که شاید هندی‌ها جایگزین چین شوند ولی با این حال، نباید فراموش کرد که رابطه خوب سیاسی در شرایط فعلی با عربستان در زمینه نفتی بیش از پیش می‌تواند کمک کننده ما باشد.
نیویورک تایمز:‌ ایران و عربستان در سکوت به سمت مذاکره پیش می‌روند
نیویورک تایمز در گزارشی که مدتی پیش نوشت تاکید کرد که خودداری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا از دادن پاسخ نظامی به ایران «تعهد آمریکایی‌ها به امنیت عربستان، که در دهه‌های گذشته جوهره اصلی طرح‌های راهبردی خلیج فارس محسوب می‌شده را در نزد سعودی‌ها زیر سوال برده است». به همین دلیل، واسطه های بین ایران و عربستان بیش از پیش شده اند.
طبق گفته نیویورک تایمز، مقامات دولتی عربستان گفته‌اند بغداد و اسلام‌آباد پیشنهاد کرده‌اند که واسطه گفتگوهای میان تهران و ریاض شوند اما این‌که بر اساس خواسته‌های محمد بن‌سلمان عمل کنند، را رد کرده‌اند.
از نظر این وبسایت آمریکایی، ایران و آمریکا بیش از پیش به صلح نزدیک شده اند. در این راستا تحلیل‌گران می‌گویند هرگونه توافق میان ایران و عربستان نتایج گسترده‌ای را در منطقه به همراه خواهد داشت و به صورت مشخص به تضعیف سیاست واشنگتن برای منزوی کردن ایران خواهد انجامید.